Foto links: Green Man in ’t Louvre. Bron: Wikipedia
De groene Man of ‘Green Man’, een met bladeren overgroeid gezicht, is een thema dat men op vergelijkbare wijze voorgesteld tegenkomt door heel Europa. Gezien het feit dat hij waarschijnlijk een verbeelding is van een machtige, zij het mysterieuze, geest uit een voor-Christelijke cultus, zou men misschien niet verwachten hem zo vaak aan te treffen in beeldhouwwerk in en aan Christelijke kerken. Toch is het zo; waarschijnlijk komt dit doordat de nog jonge Kerk er weinig moeite mee had de tradities van al langer bestaande religies over te nemen.
De groene man staat oorspronkelijk voor ‘wedergeboorte’ ; de cyclus van leven en dood, het begin van groei in de lente en voor vruchtbaarheid en creatie.
Groene Man Bamberg
De Green Man komt in vele gedaanten voor en spreekt bijna altijd sterk tot de verbeelding. De dikwijls woest uitziende figuren werden aangebracht om boze geesten weg te houden. Het gebruik is al vele eeuwen in heel Europa bekend. Kelten, Grieken en Romeinen kenden al koppen met plantengroei uit de gezichtsopeningen. Ook bij oude Aziatische en Amerikaanse culturen kwamen ze voor. In Nederland is een van de oudste afbeeldingen een tekening uit de 14e eeuw op het stucwerk van een gewelf in de Grote of Lebuïnuskerk in Deventer, 30 meter boven de kerkgangers.
De Groene Man wordt door sommigen gezien als het archetype van de productieve mannelijke energie van de aarde. In de oude mythologie van veel culturen is hij de metgezel van Moeder Natuur, en het zou hun wellustige vereniging zijn die de aarde elk voorjaar opnieuw vruchtbaar maakt.
Ook de Christusfiguur werd wel als Groene Man afgebeeld, naast een gevlochten doornenkroon groeien er dan bladeren uit het hoofd.
In Engeland is de Groene Man een populair onderdeel van de traditie. Nogal wat pubs heten The Green Man, naar de afbeelding bij de ingang. In een Schotse kerk, de Rosslyn Chapel in Roslin bij Edinburgh, zijn meer dan 100 afbeeldingen van een Groene Man te vinden.
Eén van de Green Men in Rosslyn Chapel:
